همنشینی مشتری و پلوتو

 سومین همنشینی مشتری و پلوتو امسال در 12 نوامبر سال 2020 به وقوع می‌پیوندد. مشتری تا 4 فوریه 2033 همنشینی دیگری با پلوتو نخواهد داشت و شاید تا قرنها، دیداری به این میزان نزدیکی رخ نخواهد داد!

یافتن مشتری خیلی راحت است، اما یافتن سیاره کوتوله پلوتو دشوار می‌باشد. مشتری بسیار درخشان است! این سیاره به عنوان چهارمین جسم آسمانی درخشان پس از خورشید، ماه و ناهید، آسمان را روشن می‌کند. از طرف دیگر، پلوتو 1600 برابر کم‌نورتر از هر ستاره‌ای است که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است. اما مشتری می‌تواند به شما در یافتن پلوتو – یا حداقل تصور مکان آن – در سال جاری کمک کند. این دو جهان امسال یک همنشینی سه گانه دارند. آنها تمام سال در گنبد آسمان نزدیک به هم هستند و در سال 2020 سه بار بطور استثنایی نزدیک هم قرار می‌گیرند.

سومین و آخرین همنشینی سال سیاره مشتری و پلوتو در 12 نوامبر سال 2020 اتفاق می‌افتد. همنشینی اول در 5 آوریل 2020 و همنشینی دوم در 30 ژوئن 2020 اتفاق افتاد.

سال 2020 سال مهمی برای رصد مشتری و پلوتو به حساب می‌آید. دلیل این امر این است که مشتری غولپیکر و پلوتو کوچک امسال همنشینی سه‌گانه دارند. همنشینی اول در 5 آوریل، دومی در 30 ژوئن اتفاق افتاد و سومی در تاریخ 12 نوامبر رخ می‌دهد. از آنجا که تمام این همنشینی‌های مشتری و پلوتو زمانی اتفاق می‌افتد که این دو سیاره در آسمان شب ما قرار داشته باشند، هم‌ترازی نزدیک امسال مشتری و پلوتو ممکن است بهترین نوع آن برای قرنها باشد.

در سال 2020، مشتری کاملاً خیره کننده و پلوتو بسیار ضعیف در طول سال در کنار یکدیگر باقی مانده و در مقابل صورت فلکی قوس کنار یکدیگر گرد می‌آیند. رصد پلوتو نیاز به تلسکوپ دارد.

اکنون این جهانها کجا هستند؟ در نوامبر سال 2020، مشتری و پلوتو در آسمان جنوب غربی قرار دارند. آنها بعد از غروب به سمت پایین افق می‌روند تا حوالی اواسط شب در عرضهای میانه شمالی و اواخر شب در نیمکره جنوبی دیده شوند.

هلال ماه برای چندین روز در نزدیکی مشتری و زحل می‌درخشد، اگرچه سیاره کوتوله پلوتو نشان داده نشده است، در نزدیکی مشتری در گنبد آسمان کمین کرده است.

اگرچه مشتری و پلوتو در طول سال 2020 تقریباً در یک خط دید یکسان قرار دارند، اما این دو جهان در فضا به هم نزدیک نیستند. مشتری کمی بیش از 5 واحد نجومی (AU) از خورشید فاصله دارد، در حالی که پلوتو فراتر از مشتری، در کمربند کویپر، با فاصله بیش از 34 واحد فاصله از خورشید قرار دارد. (یک واحد نجومی (AU) = یک فاصله خورشید / زمین).

فاصله کنونی مشتری و پلوتو از طریق سایت Heavens-Above:

https://www.heavens-above.com/planets.aspx

در اینجا برخی از داده‌های مشاهده‌ای در مورد پلوتو برای سال 2020، از سایت In-the-Sky.org وجود دارد:

https://in-the-sky.org/data/object.php?id=A134340

برای مقایسه می‌توانید منظومه شمسی را به صورتی تصور کنید که ماه تنها 1 پیکسل باشد:

https://joshworth.com/dev/pixelspace/pixelspace_solarsystem.html

استیون بلاویا در ماتیتوک، نیویورک، پلوتو را در 2 شب جداگانه، 24 ژوئن و 27 ژوئن 2019، به تصویر کشید. در این GIF متحرک، می‌بینید که پلوتو در فاصله 2 شب مقابل ستاره‌ها حرکت کرده است. استیون نوشت: “بیشتر حرکاتی که می‌بینید در واقع از زمین است نه از پلوتو، زیرا حرکت ما باعث تغییر دید ما نسبت به پلوتو بسیار نزدیکتر در پس‌زمینه ستاره‌های بسیار دورتر می‌شود.”

این تصویر ترکیبی از پلوتو و بزرگترین ماه آن شارون، در زمانی گرفته شد که فضاپیمای افق‌های نو در 14 ژوئیه 2015 به آنها نزدیک شد.

گفته می‌شود هر دو سیاره در شمال و جنوب یکدیگر بر روی گنبد آسمان قرار دارند. همنشینی مشتری و پلوتو در دوره‌های 12 تا 13 ساله تکرار می‌شوند. همنشینی قبلی مشتری و پلوتو در 11 دسامبر 2007 و دیگری قبل از آن در 2 دسامبر 1994 اتفاق افتاد. پس از سال 2020، همنشینی بعدی مشتری – پلوتو در 4 فوریه 2033 و مورد بعدی در 12 آوریل 2045 رخ می‌دهد. اما فاصله بین مشتری و پلوتو در هر یک از این همنشینی‌ها کاملاً فرق دارد و همنشینی‌های 1994، 2007 و 2033 آنقدر نزدیک به خورشید اتفاق می‌افتند که حتی مشتری در زیر تابش خورشید دیده ‌نمی‌شود.

2020 بهترین همسویی مشتری و پلوتو در قرن 21 (2001 تا 2100) را ارائه می‌دهد. علاوه بر این، مشتری و پلوتو در سال جاری سه همنشینی دارند، زیرا مشتری در 5 آوریل، 30 ژوئن و 12 نوامبر 2020 در هر همنشینی کمتر از یک درجه شمال پلوتو عبور می‌کند. (برای مرجع، قطر زاویه ماه حدود 1/2 است. همه این همنشینی‌ها در سال 2020 در مقابل صورت فلکی قوس اتفاق می‌افتد، در حالی که مشتری در 5 آوریل برای اولین بار از کنار پلوتو عبور می‌کند (در مقابل ستاره‌های پس زمینه به سمت شرق می‌رود)، سپس در 30 ژوئن پلوتو حرکت مخالف‌گرد داشته  (نسبت به ستارگان پس زمینه به سمت غرب می‌رود) و سپس در آخرین همنشینی مشتری – پلوتو در 12 نوامبر در حرکت موافق‌گرد (به سمت شرق) می‌رود.

هر سه همنشینی مشتری و زحل در 5 آوریل، 30 ژوئن و 12 نوامبر سال 2020، در مقابل صورت فلکی قوس با فاصله کمی از  ستاره 56 قوسی با قدر 5 واقع شده‌اند. نمودار صورت فلکی از اتحادیه نجوم بین‌المللی (IAU).

بیشتر اوقات، همنشینی مشتری و پلوتو در هر سال یک اتفاق منحصر به فرد است، زیرا مشتری پلوتو را دور می‌زند که به سمت شرق حرکت می‌کند و هرگز به عقب برنمی‌گردد. همنشینی‌های سه گانه مشتری و پلوتو – که در طی یک دوره حدود 7/4 ماهه اتفاق می‌افتد – نادر است زیرا مشتری مجبور است ابتدا با پلوتو به سمت موافق‌گرد (به سمت شرق)، سپس در حرکت مخالف‌گرد (به سمت غرب) و سپس دوباره در سمت موافق‌گرد (به سمت شرق) حرکت کند. سه همنشینی آخرین بار در 1955-56 (2 نوامبر 1955؛ 8 فوریه و 16 ژوئن 1956) اتفاق افتاد و بعد در 2106-07 رخ می‌دهد (13 ژوئیه و 2 نوامبر 2106؛ 19 فوریه 2107). با این وجود، هر سه همنشینی در سال 1955 تا 1956 فاصله زیادی داشتند و هر سه همنشینی در سالهای 2106-07 نیز به طور زیادی فاصله خواهند داشت.

تصویری که نشان می‌دهد چرا یک سیاره بیرونی به نظر می‌رسد مخالف‌گرد است (به سمت غرب در مقابل ستارگان پس‌زمینه دایره‌البروجی حرکت می‌کند). همانطور که از ضلع شمالی منظومه شمسی دیده می‌شود، تمام سیارات در خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخند. هنگامی که زمین با سرعت بیشتری از کنار یک سیاره بیرونی با سرعت کمتری عبور می‌کند، به نظر می‌رسد که آن سیاره به عقب (مخالف‌گرد) می‌رود. در سال 2020، مریخ از 9 سپتامبر تا 15 نوامبر، مشتری از 14 می تا 13 سپتامبر و زحل از 11 می تا 29 سپتامبر در حال حرکت مخالف‌گرد است. تصویر از   Wikimedia Commons.

به عبارت دیگر، همانطور که در بالا گفتیم، 2020 ممکن است بهترین همنشینی سیاره مشتری و پلوتو را تا قرن‌های آینده به نمایش بگذارد. جالبتر از همه، مشتری و پلوتو در اواسط ژوئیه سال 2020 به مقابله رسیدند. در مقابله، یک سیاره بیرونی – هر سیاره ای که دور خورشید خارج از مدار زمین می‌چرخد ​​- در مقابل خورشید در آسمان زمین قرار دارد.

مقابله زمانی اتفاق می‌افتد که زمین بین یک سیاره بیرونی مانند مریخ و خورشید قرار گیرد. این اتفاق سالانه برای بیشتر سیارات بیرونی (و هر سال برای مریخ) اتفاق می‌افتد. تصویرگری از Heavens-Above..

در مقابله، یک سیاره بیرونی (یا سیاره کوتوله بیرونی) هنگام غروب آفتاب طلوع می‌کند و هنگام طلوع آفتاب غروب می‌کند و تمام شب در آسمان است. در مقابله است که یک سیاره در درخشان‌ترین حالت در آسمان زمین می‌درخشد و در یک همنشینی یا نزدیکی به هم است که یک سیاره برای یک سال به زمین نزدیک می‌شود.

مشتری در 14 ژوئیه سال 2020، حدود ساعت 08:00 به وقت محلی  UTC به مقابله رسید و در 15 ژوئیه 2020، حدود ساعت 10:00 به وقت محلی نزدیکترین فاصله را به زمین داشت.

پلوتو در تاریخ 15 ژوئیه سال 2020، حدود ساعت 19:00 به وقت محلی  UTC  به مقابله رسید و در 13 ژوئیه 2020، حدود ساعت 09:00 به وقت محلی نزدیکترین فاصله را به زمین داشت.

در یک زمان بندی غیرمعمول، مقابله‌های مشتری و پلوتو تقریباً همزمان در اواسط ژوئیه سال 2020 اتفاق افتاد. یک سیاره در اواسط راه با یک حرکت مخالف‌گرد به مقابله رسید. با این حال، از آنجا که پلوتو بسیار دورتر از خورشید قرار دارد، حرکت مخالف‌گرد پلوتو تقریباً 1 و نیم ماه (شش هفته) بیشتر از حرکت مخالف‌گرد چهار ماهه مشتری طول می‌کشد. بنابراین برای حرکت مخالف‌گرد تقریباً وحدت‌گرای پلوتو، باید تقریباً سه هفته قبل – و پس از آن – نسبت به حرکت مخالف‌گرد مشتری آغاز و پایان یابد.

حرکت مخالف‌گرد / مقابله یکپارچه مشتری و پلوتو در سال 2020

آغاز حرکت مخالف‌گرد مشتری: 14 می سال 2020، در مقابل صورت فلکی قوس

مشتری در مقابله: 14 ژوئیه سال 2020، در مقابل صورت فلکی قوس

پایان حرکت مخالف‌گرد مشتری: 13 سپتامبر 2020، در مقابل صورت فلکی قوس

آغاز حرکت مخالف‌گرد پلوتو: 25 آوریل 2020، در مقابل صورت فلکی قوس

پلوتو در مقابله: 15 ژوئیه سال 2020، در مقابل صورت فلکی قوس

پایان حرکت مخالف‌گرد پلوتو: 4 اکتبر 2020، در مقابل صورت فلکی قوس

همسویی تماشایی سیاره مشتری با سیاره کوتوله پلوتو ممکن است برای چندین قرن دیگر تکرار نشود.

پلوتو در 10 ژوئیه 2015. عکس از افرین مورالس از Sociedad de Astronomia del Caribe. اطلاعات بیشتر در مورد مکان فعلی پلوتو:

https://theskylive.com/pluto-info

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

Jupiter gives us Pluto in 2020

Posted by Bruce McClure in ASTRONOMY ESSENTIALS | SPACE | November 4, 2020

https://earthsky.org/astronomy-essentials/how-to-see-pluto-in-the-night-sky