مقابله مریخ 2020: مشاهده سیاره سرخ بزرگ

مقابله مریخ در ماه آوریل و می 1999 هدف تلسکوپ فضایی هابل بود. در آن زمان، سیاره سرخ 54 میلیون مایل (87 میلیون کیلومتر) از زمین فاصله داشت.

استیو لی (دانشگاه کلرادو) / جیم بل (دانشگاه کرنل) / مایک ولف (موسسه علوم فضایی) / ناسا / ESA

ناظران سیاره‌ای دو سال طولانی منتظر فرصتی دیگر برای دیدن سیطره مریخ بر آسمان شب بوده‌اند و اگرچه به اندازه سال 2018 کاملاً بزرگ و روشن نخواهد بود، سیاره سرخ پاییز امسال در آسمان بسیار بالاتر قرار خواهد گرفت.

مریخ در امتداد جاده‌ای در نزدیکی موآب، یوتا، در ساعت 16:36 صبح MDT در تاریخ 16 می 2018 نشان داده شده است. عکاس دوربین خود را بر روی یک سه پایه نصب کرد و با نوردهی 13 ثانیه این تصویر را گرفت.

بهترین زمان برای مشاهده مریخ زمانی است که از نظر ما مستقیم با خورشید قرار دارد. ستاره‌شناسان این پدیده را به عنوان مقابله یاد می‌کنند. سیاره سرخ در 13 اکتبر، هنگام غروب آفتاب صعود می‌کند، تمام شب قابل مشاهده است و هنگام طلوع آفتاب غروب می‌کند. همچنین، چون نور خورشید از پشت سر ما به آن می‌تابد، درخشانتر به نظر می‌رسد.

مریخ سپتامبر، اکتبر و نوامبر را در صورت فلکی ماهی می‌گذراند. حرکت رجعی (به سمت غرب) از 9 سپتامبر آغاز می‌شود و حرکت مستقیم (به سمت شرق) را در 14 نوامبر از سر می‌گیرد.

Astronomy: Roen Kelly

با مقایسه ظاهر مریخ با سال 2018، مریخ 1.7 “کوچکتر به نظر می‌رسد، اما در آسمان 31 درجه بالاتر خواهد بود. ارتفاع یک جسم برای مشاهده مهم است زیرا هرچه فضای کمتری را مشاهده کنید، تصویر بهتر خواهد بود اگر مریخ را در تقابل با یک سایت در 40 درجه عرض شمالی مشاهده کنید، ارتفاع آن در نیمه شب 55 درجه مناسب خواهد بود. اگر مکان مشاهده شما در شمال بیشتر باشد، مریخ 1 درجه در هر درجه عرض جغرافیایی پایینتر خواهد بود. اما در 40 درجه جنوبی، در هر درجه عرض جغرافیایی 1 درجه بالاتر به نظر می‌رسد.

مریخ نسبت به دو سال پیش به قدر 0.2 درجه کم‌نورتر به نظر می‌رسد. با این حال، از 5 تا 16 اکتبر همچنان با قدر 6/ 2- می‌درخشد. در واقع، از 7 سپتامبر تا 6 نوامبر درخشانتر از 2- خواهد بود و درخشان‌تر از سیروس خواهد  بود که از 17 آگوست تا 20 نوامبر درخشان‌ترین ستاره به قدر 46 /1 – است.

در کل این دوره، مریخ در مرز صورت فلکی ماهی ظاهر می‌شود. در بیشترین مدت مداری خود، مریخ از پس زمینه ستارگان به سمت شرق حرکت می‌کند. اما هنگامی که زمین از آن سبقت می‌گیرد و از آن عبور می‌کند، به نظر می‌رسد سیاره سرخ به سمت غرب حرکت می‌کند – حرکتی که اخترشناسان از آن به عنوان حرکت واپس‌گرا یا رجعی یاد می‌کنند. برای این ظهور، مریخ از 9 سپتامبر تا 14 نوامبر در حال بازگشت است.

مریخ در تمام ماه اکتبر خواهد درخشید و حتی درخشانتر به نظر می‌رسد زیرا در یکی از تاریک‌ترین نقاط آسمان قرار دارد. در مقابله، مریخ در نزدیکی دو ستاره نزدیک به قدر یک یعنی الدبران (آلفای ثور) و فم‌الحوت (آلفای ماهی) خواهند بود. هر کدام 49 درجه دور خواهند بود.

این که مریخ چگونه بزرگ و درخشان به نظر می‌رسد به زمان مشاهده آن بستگی دارد. این نمودار نشان می‌دهد که چگونه اندازه ظاهری سیاره سرخ قبل از مقابله زیاد و پس از آن کوچک می‌شود. سعی کنید تا زمانی که بیشترین اندازه ممکن را دارد آن را مشاهده کنید.

Astronomy: Roen Kelly

مشاهده را شروع کنید

ستاره‌شناسان یک روز مریخی را سول می‌نامند. یک سول 37.4 دقیقه بیشتر از یک روز زمینی است. بنابراین، اگر مریخ را هر شب در یک ساعت یکسان مشاهده کنید، به نظر می‌رسد که به آرامی (هر روز فقط 9.11 درجه) به غرب می‌چرخد. این بدان معنی است که طی 39 روز دیگر، مریخ یک چرخش کامل، هرچند عقب‌گرد، طی خواهد کرد. همه ویژگی‌های اصلی آن، در یک شب یا شب دیگر، در نصف النهار سیاره ظاهر می‌شوند (یک خط خیالی از شمال به جنوب که سیاره را به نصف تقسیم می‌کند).

معمولا یکی از اهداف مشاهده کنندگان که معمولاً مریخ را دنبال می‌کنند، آلبدو است. آلبدو معیار اندازه‌گیری میزان نور بازتابی جسم است. بنابراین، این ویژگی‌ها می‌توانند روشن (آلبدوی بالا) ، تیره (آلبدوی کم) یا ترکیبی از هر دو باشند. برجسته‌ترین ویژگی آلبدو، در Syrtis Major Planum است، دشتی مرتفع و تاریک که در مسافتی حدود 1200 مایل (1200 کیلومتر) مساحت دارد و آن را به هشتمین ویژگی بزرگ در مریخ تبدیل می‌کند.

سپیدایی یا آلبدو به معنی درصد بازتاب نور از سطح یک جسم است. مقادیر این کمیت می‌تواند از صفر (تاریک مطلق) تا یک (روشن مطلق) تغییر پیدا کند. آلبدو را گاه با درصد و گاه با یک عدد اعشاری کوچکتر از یک نشان می‌دهند.

دمای یک سیاره عملاً تحت تأثیر میزان انعکاس انرژی خورشیدی، موسوم به آلبدوی سیاره، و اثرات گازهای گلخانه‌ای (البته اگر وجود داشته باشد) است.

گرچه مریخ دورتر از زمین و کوچکتر از آنچه در سال 2003 به نظر می‌رسید، در سال 2020 بسیار بزرگتر از مقابله خود یعنی بیش از 800 سال بعد به نظر می‌رسد.

Astronomy: Roen Kelly

فراتر از Syrtis Major ، بهترین ویژگی آلبدو برای جستجو شامل حوضه Hellas ، Elysium ، Chryse ، لیبی و Solis Lacus است. این عوارض سطحی ارزش این را دارد  که هر هفته این موارد را دوباره مرور و رصد کنید زیرا ظاهر آنها با چرخه فصلی مریخ تغییر می‌کند. برخی از ویژگی‌های آلبدوها معمولاً ممکن است تیره‌تر و بالعکس به نظر برسند.

ویژگی‌های آلبدو قطعاً ارزش جستجو و صرف وقت جدی را برای آنها دارد. اما اگر تلسکوپ خود را به سمت مریخ معطوف کرده‌اید و یکی از اعضای خانواده یا دوست غیرنجومی می‌خواهد نگاهی به آن بیندازد، چیزی که می‌توانید به آن اشاره کنید و مطمئن باشید که آن را می‌بینند قطب جنوب مریخ  South Polar Cap (SPC) است. و در 13 اکتبر، قطب جنوب مریخ دارای شیب 21 درجه به سمت زمین است.

دما در قطب‌های مریخ به طور گسترده ای در نوسان است و دو نوع کلاهک ایجاد می‌کند: رسوبی و فصلی. کلاهک‌های رسوبی دائمی هستند و بیشتر از یخ آب ساخته می‌شوند. کلاهکهای فصلی بیشتر از یخ خشک (دی اکسید کربن منجمد) و مقداری یخ آب تشکیل شده اند. هنگامی که یک قطب در تابستان مریخ به سمت خورشید متمایل می‌شود، کلاهک فصلی تصعید می‌شود (مستقیماً از جامد به گاز تبدیل می‌شود)، که امکان تشکیل یخ زدگی سطح و ابرهای نازک سیروس را فراهم می‌کند. کلاهک رسوبی در قطب جنوب مریخ 200 مایل (320 کیلومتر) طول دارد.

مریخ در نزدیکی سد بارکر در پارک ملی Joshua Tree در کالیفرنیا طلوع می‌کند. با نوردهی 30 ثانیه‌ای عکاس ، سیاره سرخ و قسمت مرکزی کهکشان راه شیری را در ساعت 10:30 PDT شب در 5 جولای 2018ثبت کرد.

Rami Ammoun

ناظران گاهی  Hellas را با SPC اشتباه می‌گیرند Hellas یک حوضه برخوردی است که غبار زیادی در آن وجود دارد. وقتی در لبه سیاره باشد، می‌تواند مانند یک کلاه قطبی به نظر برسد. اما با رصد در حدود یک ساعته خواهید توانست تفاوت را تشخیص دهید. به نظر نمی‌رسد SPC  واقعی حرکت کند، در حالی که Hellas به دلیل چرخش مریخ به آرامی حرکت می‌کند.

زمان کافی

هر 26 ماه یک بار، سیاره سرخ به مقابله می‌رسد. اما همه مقابله‌ها برابر نیستند. برخی از آنها هنگامی اتفاق می‌افتد که مریخ به دورترین نقطه از خورشید نزدیک شده باشد  و برخی دیگر، مانند این یکی، هنگامی رخ می‌دهد که بسیار نزدیکتر باشد.

ترجمه: سارا سیدحاتمی

منبع:

Mars opposition 2020: See the Red Planet loom large

https://astronomy.com/magazine/news/2020/10/mars-opposition