اخترشناسان تصاویر نادری از دیسکهای تشکیل دهنده سیاره در اطراف ستارهها ثبت کردند!!
پانزده تصویر از دیسکهای پیشسیارهای به تصویر کشیده شده توسط تداخلسنج تلسکوپ بسیار بزرگ ESO. تصویر از: ژاک کلوزکا و همکاران.
یک تیم بینالمللی از ستارهشناسان، 15 تصویر از لبههای درونی دیسکهای تشکیل دهنده سیارهای را ثبت کردهاند که صدها سال نوری از آن فاصله دارند. این دیسکهای گرد و غبار و گازی، به شکلی مشابه، در اطراف ستارههای جوان شکل میگیرند. این تصاویر اطلاعات جدیدی در مورد چگونگی شکلگیری سیستمهای سیارهای به ما نشان میدهد. این پژوهش در مجله Astronomy & Astrophysics منتشر شد.
برای فهمیدن چگونگی شکلگیری سیستمهای سیارهای، از جمله خود ما، باید ریشه آنها را مطالعه کنید. دیسکهای تشکیل دهنده سیاره یا پیشسیارهها به طور همسان با ستارهای تشکیل میشوند که آن را احاطه کرده است. دانههای گرد و غبار موجود در دیسکها میتوانند به قطعات بزرگتر تبدیل شوند که در نهایت منجر به تشکیل سیارات میشود. اعتقاد بر این است که سیارات سنگی مانند زمین در مناطق داخلی دیسکهای سیارهای شکل میگیرند، کمتر از پنج واحد نجومی (پنج برابر فاصله زمین تا خورشید) از ستارهای که در آن دیسک تشکیل شده است.
قبل از این مطالعه جدید، چندین تصویر از این دیسکها با بزرگترین تلسکوپهای تک آینه گرفته شده بودند، اما اینها نتوانسته بودند جزئیات دقیق آنها را ثبت کنند. ژاك كلوسكا، نویسنده اصلی كتاب KU Leuven در بلژیك، میگوید: “در این تصاویر، مناطق نزدیك به ستاره، كه سیارات سنگی در آن شكل گرفتهاند، فقط چند پیكسل را پوشش دادهاند.” “ما باید این جزئیات را تجسم کنیم تا بتوانیم الگوهایی را شناسایی کنیم که به شکلگیری سیاره کمک میکنند و خواص دیسکها را مشخص میکنند.” این یک تکنیک مشاهده کاملاً متفاوت بود. کلوسکا گفت: “من هیجان زدهام که اکنون برای اولین بار 15 مورد از این تصاویر را داریم.”
این تصویر با تلسکوپ بسیار بزرگ ESO ضبط شده است. مدار به عنوان مرجع اضافه شده است. نور این ستاره برای گرفتن تصویری دقیقتر از دیسک از بیرون فیلتر شده است. تصویر از: ژاک کلوزکا و همکاران.
کلوسکا و همکارانش با استفاده از تکنیکی به نام تداخل مادون قرمز، تصاویر را در رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) در شیلی گرفتند. آنها با استفاده از ابزار PIONIER ESO، نورهایی را توسط چهار تلسکوپ در رصدخانه تلسکوپ بسیار بزرگ جمع آوری کردند تا جزئیات دیسکها را به تصویر بکشند. با این حال، این روش تصویری از منبع مشاهده شده را ارائه نمیدهد. جزئیات دیسکها باید با یک روش بازسازی ریاضی بازیابی شوند. این تکنیک شبیه به چگونگی گرفتن اولین تصویر از سیاه چاله است. کلوسکا توضیح میدهد: “ما مجبور شدیم نور ستاره را از بین ببریم، زیرا مانع از دیدن جزییاتی میشد که در دیسکها میدیدیم.”
این تصویر با تلسکوپ بسیار بزرگ ESO ضبط شده است. مدار به عنوان مرجع اضافه شده است. نور این ستاره برای گرفتن تصویری دقیقتر از دیسک از بیرون فیلتر شده است. تصویر از: ژاک کلوزکا و همکاران.
این تیم تحقیقات بیشتری انجام میدهد تا مشخص کند چیزی را که در پس این بینظمیها قرار دارد. کلوسکا همچنین مشاهدات جدیدی را برای جزییات بیشتر و مشاهده مستقیم سیارات انجام خواهد داد (در مناطقی که در نزدیکی ستاره قرار دارند). علاوه بر این، کلوسکا هدایت تیمی را برعهده دارد که طی آن شروع به مطالعه 11 دیسک پیرامون سایر ستارههای قدیمیتر با دیسکهای گرد و غبار کرده است، زیرا تصور میشود در این ستارهها نیز ممکن است سیاراتی نیز شکل بگیرند.
ترجمه: سارا سیدحاتمی
Astronomers capture rare images of planet-forming disks around stars
منبع:
https://phys.org/news/2020-04-astronomers-capture-rare-images-planet-forming.html