ماجراهای من و آسمان: این قسمت: سیارات کوتوله

سلام دوستان کوچولوی من، قبلا با سیاره‌ها آشنا شدیم، طبق تعریف اتحادیه بین‌المللی ستاره‌شناسان، سیاره به جرمی در آسمان گفته می‌شود که در مدار خورشید بگردد، مقدار کافی گرانش داشته باشد تا حالت کروی خودش را حفظ کند. در طول مدار خود اجرام کوچک نداشته باشد (آنها را پاکسازی کند) که مهمترین تفاوت بین سیاره‌ها و سیاره‌های کوتوله می‌باشد. گرانش، برای دفع اجرام کوچکی که در مسیر مدار سیاره قرار می‌گیرند، نیروی کافی را به سیاره می‌دهد. در حالی که نیروی گرانش یک سیاره کوتوله قادر نیست این کار را انجام دهد.

سیاره کوتوله، سیاره‌ای است که اندازه کافی برای سیاره بودن را ندارد ولی آنقدر هم کوچک نیست که در قسمت اجرام کوچکی مثل دنباله‌دارها تقسیم‌بندی شود.

به این موضوع فکر کنید ـ اگر شما در پیاده‌رو پیاده‌روی می‌کنید، احتمال دارد که برای رسیدن به مقصد از بین افرادی که در پیاده‌رو حضور دارند مجبور هستید عبور کنید تا به مقصد خود برسید. در حالی که اگر رئیس جمهور در پیاده‌رو بخواهد پیاده حرکت کند، مسیری که او برای رسیدن به مقصد نهایی طی می‌کند به خاطر امنیت او خالی از هرگونه فرد مزاحمی خواهد بود. مسیر رئیس جمهور مانند مسیر یک سیاره منظم است، در حالی که مسیر شما مانند یک سیاره کوتوله است.

سیاره‌های کوتوله برای اولین بار در سال 2006 کشف شدند، پنج سیاره شناخته شده کوتوله عبارتند از: اریس، پلوتو، سرس، هائومیا و ماکه‌کامه. البته به این معنی نیست که تنها این پنج سیاره کوتوله وجود دارند، از آنجا که فضای بیرونی منظومه شمسی دنیاهای جدیدی برای کشف دارد، مسلما به تعداد این سیاره‌های کوتوله روز به روز اضافه می‌شود. در واقع، برخی از دانشمندان بر این باور هستند که ممکن است صدها یا حتی هزاران سیاره کوتوله وجود داشته باشد که تاکنون کشف نشده است.

در آوریل 2016، چهار سیاره کوتوله در کمربند کوبیپر کشف شد. کمربند کوییپر نواری است که در خارج از مدار نپتون قرار دارد. چهار سیاره کوتوله‌ای که در اینجا کشف شده عبارتند از پلوتو، اریس، هائومیا و ماکه‌کامه. کمربند کوییپر خانه بسیاری از دنباله‌دارهای یخی و دیگر اجرامی است که از شکل‌گیری سیاره‌های بیرونی بوجود آمده‌اند.

 آیا تا به حال سعی کرده‌اید از یک خیابان شلوغ عبور کنید؟ می‌توانید کمربند سیارکی را به عنوان شلوغ‌ترین خیابان در فضای بیرونی تصور کنید. کمربند سیارکی بین مدارهای مشتری و مریخ قرار دارد و با میلیون‌ها سیارک از هر اندازه و همچنین قطعاتی از اشیائی که قادر به تشکیل یک سیاره نیستند پر شده است. سرس تنها سیاره کوتوله‌ای است که در کمربند سیارکی قرار دارد.

نوشته: سارا سیدحاتمی